trạng nguyên toàn tài lớp 1

**Trạng Nguyên Toàn Tài Lớp 1: Lò Tiến Tờ**

**Mở đầu**

Trong suốt chiều dài lịch sử đất nước, Việt Nam đã sản sinh ra biết bao anh hùng hào kiệt, nhà khoa học, nhà văn hóa lỗi lạc. Và giữa những danh nhân lỗi lạc đó, không thể không nhắc đến trạng nguyên toàn tài Lò Tiến Tờ - người đã để lại dấu ấn sâu đậm trong trái tim mỗi người dân Việt Nam.

**Tiểu sử và con đường học vấn**

Lò Tiến Tờ sinh ngày 15 tháng 1 năm 1774 tại làng Cổ Khê, phủ Trường An, trấn Sơn Tây (nay thuộc huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội). Ngay từ nhỏ, Tờ đã bộc lộ trí thông minh hơn người. Năm 10 tuổi, cậu đã theo cha lên kinh đô Thăng Long học tập.

Năm 14 tuổi, Tờ thi đỗ tú tài. Năm 18 tuổi, sau khi tham gia thi hương, Tờ đỗ đầu cả ba trường thi: trường chính, trường phủ, trường huyện. Đây là một kỳ tích chưa từng có trong lịch sử khoa cử Việt Nam, được người đời ca ngợi là "tam trường nhất giáp".

**Đỗ trạng nguyên**

Năm 19 tuổi, Lò Tiến Tờ đỗ trạng nguyên khoa thi Hội năm Bính Ngọ (1796) dưới thời vua Cảnh Thịnh. Bài văn đối sách của Tờ được các quan chấm thi đánh giá rất cao, trong đó có câu nổi tiếng: "Phép vua phải dựa vào phép trời, muốn cai trị thiên hạ phải trước hết phải tu dưỡng bản thân".

**Sự nghiệp làm quan**

Sau khi đỗ trạng nguyên, Lò Tiến Tờ giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình. Ông từng giữ chức Tham tri Bộ lễ, Hiệp trấn Bắc thành, Tuần phủ Bắc Ninh,...

Trong suốt sự nghiệp làm quan, Tờ luôn tận tụy phục vụ đất nước, ra sức thực hiện những chính sách cải cách để cải thiện đời sống nhân dân. Ông đặc biệt quan tâm đến giáo dục, khuyến khích mở trường học và đào tạo nhân tài.

**Một nhà thơ tài ba**

Bên cạnh sự nghiệp làm quan, Lò Tiến Tờ còn là một nhà thơ tài ba. Ông để lại nhiều bài thơ chữ Hán và chữ Nôm có giá trị về cả nội dung và nghệ thuật.

Một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của Tờ là "Băng Hồ thi tuyết", trong đó có câu:

"Băng Hồ băng nhạn viết thi thư

Bạch tuyết hồng mai diện diện từ"

(Tuyết trên Hồ băng in chữ thi

Hồng mai mặt tựa tuyết trắng ngời)

**Di sản để lại**

Lò Tiến Tờ qua đời vào năm 1835, hưởng thọ 61 tuổi. Ông để lại một di sản đồ sộ về học vấn, thơ văn và công lao đối với đất nước.

Với trí tuệ hơn người, đức độ và lòng yêu nước, Lò Tiến Tờ trở thành một tấm gương sáng cho các thế hệ người Việt Nam. Tên tuổi ông được ghi vào sử sách như một biểu tượng của sự toàn tài và đức độ.

**Kết luận**

Trạng nguyên toàn tài Lò Tiến Tờ là một thiên tài xuất chúng của dân tộc Việt Nam. Ông không chỉ là một nhà khoa bảng lỗi lạc mà còn là một nhà thơ tài ba, một nhà cải cách tận tụy. Cuộc đời và sự nghiệp của ông là nguồn cảm hứng vô tận cho các thế hệ học sinh, sinh viên và những ai luôn phấn đấu vươn lên trong cuộc sống.